[vc_row][vc_column width=”2/3″][vc_custom_heading text=”ROOS VAN LEARY” font_container=”tag:h2|text_align:left|color:%23662483″ use_theme_fonts=”yes”][nz_gap][vc_custom_heading text=”ACHTERGROND” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23662483″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]De Roos van Leary werd gepubliceerd in 1957 (The Interpersonal Diagnosis of Personality) door de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary. Hij hield zich bezig met typologie; de leer van karaktertypen. Via onderzoek en observaties kwam Leary erachter dat gedragspatronen voorspelbaar waren. Dat fenomeen heeft hij uitgewerkt in wat nu de Roos van Leary heet.
Gedrag is te voorspellen. Na veel onderzoek ontdekte Timothy Leary dat de manier waarop mensen reageren in veel gevallen voorspelbaar is. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op. Vanuit dit gegeven is gedrag te voorspellen en te beïnvloeden.[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”HOE WERKT DE ROOS VAN LEARY?” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]De Roos van Leary is een interactiecirkel; een schematische weergave van verscheidene gedragsmogelijkheden en het effect daarvan op anderen. De Roos van Leary geeft inzicht om bewust keuzes te maken in actie en reactie. Leary ontdekte dat menselijk gedrag grofweg over twee assen verloopt en dat die met elkaar in relatie stonden. Dit maakte hij visueel middels een cirkel met twee assen, die samen een kruis vormen:
- horizontale as
- verticale as
In de meest eenvoudige vorm is de Roos van Leary verdeeld in vier delen.[/vc_column_text][vc_single_image image=”11295″ img_size=”medium” add_caption=”yes”][vc_custom_heading text=”Relatie” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]De horizontale as, ook wel de “samen-tegen-as” of de “agressie-liefde-as” genoemd, geeft de mate relatie aan. Rechts staan begrippen zoals: samen, wij, relatiegericht, samenwerking, sympathie en affectie. Een samen-gedragspatroon uit zich in verantwoordelijk, behulpzaam, respecterend, dankbaar en samenwerkingsgezind gedrag. Links staan begrippen zoals: tegen, ik, taakgericht, autonomie, antipathie en afwijzing. Een tegen-gedragspatroon uit zich in onafhankelijk, wantrouwend, standvastig, kritisch en twijfelzuchtig gedrag
De mate van relatie roept eenzelfde reactie op. Simpel gezegd: Als iemand samen-gedrag vertoont, dan wekt dat samen-gedrag bij een ander op. En als iemand tegen-gedrag vertoont, dan wekt dat tegen-gedrag op. Bijvoorbeeld: als iemand aanvallend is, wordt de ander opstandig. Dit heet ook wel symmetrisch gedrag.[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”Dominantie” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]De verticale as, of de ‘boven-onder-as’ of de ‘dominantie-afhankelijkheidsas’, geeft de mate van dominantie aan. Dominant gedrag is boven. Een boven-gedragspatroon uit zich in actief, initiërend, beïnvloedend, beheersend en motiverend gedrag. Gedrag dat nauwelijks of niet dominant is, is onder. Een onder-gedragspatroon uit zich in passief, afhankelijk, onderdanig, conformerend en bescheiden gedrag.
De mate van dominantie roept een tegengestelde reactie op. Bijvoorbeeld: als iemand heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich. En andersom. Dit heet ook wel complementair gedrag.[/vc_column_text][vc_column_text]Deze roos kent dus vier vlakken. Elk vlak representeert een gedrag:
- het vak rechts-boven staat voor ‘leiden’
- het vak rechts-onder staat voor ‘volgen’
- het vak links-boven staat voor ‘aanvallen’
- het vak links-onder staat voor ‘verdedigen’
[/vc_column_text][vc_single_image image=”11304″ img_size=”medium”][vc_custom_heading text=”De Roos van Leary – 8 delen” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23662483″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]Om een genuanceerder beeld te creëren omtrent verschillende gedragingen, besloot Leary om elk vak te splitsen. Hierdoor ontstonden er acht verschillende basisgedragingen. Hieronder de onderverdeling:
- het vak rechts en helemaal boven staat voor ‘leidend gedrag’
- het vak rechts in het midden (maar wel boven) staat voor ‘helpend gedrag’
- het vak rechts in het midden (maar wel onder) staat voor ‘meewerkend gedrag’
- het vak rechts en helemaal onder staat voor ‘volgend gedrag’
- het vak links en helemaal boven staat voor ‘concurrerend gedrag’
- het vak links in het midden (maar wel boven) staat voor ‘aanvallend gedrag’
- het vak links in het midden (maar wel onder) staat voor ‘opstandig gedrag’
- het vak links en helemaal onder staat voor ‘teruggetrokken gedrag’
[/vc_column_text][vc_single_image image=”11305″ img_size=”medium”][nz_gap][vc_custom_heading text=”Effect 1″ font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]Als twee mensen samen in hetzelfde kwadrant zitten, houden zij hetzelfde gedrag in stand. Per kwadrant ligt het volgende effect voor de hand:
- Allebei in het kwadrant Boven/Tegen: Ze belanden in een machtsstrijd.
- Allebei in het kwadrant Boven/Samen: Ze willen beiden graag hun eigen plan uitvoeren, maar tegelijk gewaardeerd worden.
- Allebei in het kwadrant Onder/Samen: Ze komen niet veel verder, omdat initiatief ontbreekt.
- Allebei in het kwadrant Onder/Tegen: Ze versterken elkaar in hun kritische blik.
[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”Effect 2″ font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]Verticaal tegenovergesteld gedrag roept een complementaire reactie op. Dus als je iemands gedrag wilt versterken, moet je kiezen voor gedrag dat daar verticaal tegenover staat.[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”Effect 3″ font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]Gedrag dat horizontaal naast elkaar staat, heeft een constructieve invloed. Als je iemand op een opbouwende manier wilt beïnvloeden, moet je kiezen voor gedrag dat even dominant is en aan de andere kant van de horizontale lijn zit.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/3″][vc_custom_heading text=”WHAT’S IN IT FOR ME?” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23651b82″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]De Roos van Leary is een handig hulpmiddel als de communicatie moeizaam verloopt of als bepaalde gedragspatronen ingesleten zijn. De Roos laat zien:
- welk gedrag door welk gedrag wordt opgeroepen en
- hoe gedrag te beïnvloeden is.
Hierdoor kun iemands gedrag analyseren en de ander beter begrijpen. Ook kun je door je eigen gedrag te sturen, inspelen op het gedrag van een ander. Hierdoor oefen je invloed uit op wat je zegt en hoe je het zegt. De Roos van Leary gaat vooral over hoe je iets zegt. Het kan bijdragen aan het verbeteren van de communicatie met je collega’s, team en leidinggevende.[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”Analyseren” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23662483″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]De Roos helpt bij het analyseren van gedrag. Met andere woorden; de Roos plaatst gedrag in een overzichtelijk en visueel ingesteld model.
Daardoor kan je iemands gedrag (en diens patronen) analyseren en begrijpen. Puur door de volgende vragen te stellen:
- Is het gedrag samen of tegen?
- Is het gedrag boven of onder?
Leary stelt daarom nadrukkelijk dat:
- aan de acht gedragingen van de Roos geen waardeoordeel moet worden gekoppeld;
- ieder mens alle gedragingen in zich heeft.
[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”Beïnvloeden” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23662483″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]Gedrag is volgens Leary namelijk altijd een gevolg van gedrag. Ofwel; gedrag heeft altijd een achtergrond, een oorzaak, een bron. Toch gaat Leary uit van de stelling:
Gedrag van een ander is iemands eigen keuze.
De Roos gaat er namelijk vanuit dat wanneer iemand het gedrag van de ander heeft gecategoriseerd, deze persoon het gedrag van de ander kan beïnvloeden met eigen gedrag. Met andere woorden; een stabiele persoonlijkheid kan elk van de acht gedragingen bewust inzetten. Al naargelang de situatie, het doel en de persoon tegenover zich, kiest men dan een bepaald gedrag.
[/vc_column_text][vc_custom_heading text=”OEFENING” font_container=”tag:h5|text_align:left|color:%23662483″ use_theme_fonts=”yes”][vc_column_text]Wil je zelf met de Roos van Leary aan de slag?
- Probeer dan eerst het principe van de Roos te begrijpen.
- Daarna is het mogelijk het gedrag van anderen te analyseren en de Roos te plaatsen.
- Pas daarna is het mogelijk om het gedrag van anderen te beïnvloeden via jouw eigen gedrag.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]